Vượt qua áp lực kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Chuyên gia tâm lý chỉ rõ nguyên nhân và giải pháp
20/05/2025 2025-05-20 14:43Vượt qua áp lực kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Chuyên gia tâm lý chỉ rõ nguyên nhân và giải pháp
Vượt qua áp lực kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025: Chuyên gia tâm lý chỉ rõ nguyên nhân và giải pháp
Trong bối cảnh kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 đang đến gần (diễn ra từ ngày 25–28/6), hàng trăm ngàn học sinh lớp 12 trên cả nước bước vào giai đoạn nước rút với áp lực học tập đè nặng. Không chỉ đối mặt với lượng kiến thức lớn, các em còn chịu sức ép đến từ gia đình, kỳ vọng xã hội và cả mạng xã hội. Trước tình trạng đó, các chuyên gia tâm lý đã lên tiếng, đưa ra những khuyến nghị cụ thể để giúp học sinh giữ vững tinh thần và vượt qua kỳ thi một cách hiệu quả.

Áp lực đa chiều: Từ gia đình, xã hội đến chính bản thân
TS. Lưu Hoàng Tùng, giảng viên bộ môn tâm lý tại Học viện Kỹ thuật Quân sự, nhận định học sinh ngày nay phải chịu áp lực thi cử sâu sắc hơn nhiều so với các thế hệ trước. Nguyên nhân đến từ sự thay đổi trong kỳ vọng của xã hội, điểm chuẩn đầu vào ngày càng cao và sự cạnh tranh gay gắt giữa các thí sinh. Điều đó buộc nhiều học sinh phải duy trì điểm số cao, luyện thi liên tục và tham gia các kỳ thi thử với cường độ dày đặc – tất cả khiến các em rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài.
Không dừng lại ở đó, áp lực còn đến từ xu hướng chạy theo “trường top”, “ngành hot” và bệnh thành tích trong hệ thống giáo dục. Nhiều phụ huynh đặt kỳ vọng quá cao, can thiệp sâu vào lựa chọn nghề nghiệp của con, hoặc so sánh với “con nhà người ta”, vô hình trung khiến học sinh cảm thấy mất phương hướng và học tập vì người khác chứ không phải cho chính mình.
“Học sinh hiện nay rất nhạy cảm với đánh giá từ bên ngoài. Trong môi trường học tập cạnh tranh và mạng xã hội phát triển, bất kỳ kết quả thi nào – dù là tích cực hay tiêu cực – cũng dễ bị bàn tán, soi xét. Điều này càng khiến các em lo âu, mất tự tin và dễ bị tổn thương tinh thần”, TS. Tùng phân tích.
Cùng quan điểm, ThS. Bùi Huyền Thương – chuyên viên tâm lý trị liệu tại Hà Nội – cho rằng, học sinh hiện nay đang phát triển tâm sinh lý không theo kịp tốc độ tăng của áp lực xã hội. Cường độ học tập, sự đổi mới chương trình, định kiến xã hội và kỳ vọng từ người lớn đã vượt xa khả năng thích ứng tự nhiên của lứa tuổi vị thành niên.
Áp lực thi THPT 2025 và ảnh hưởng tâm lý đến thí sinh trong phòng thi
TS. Lưu Hoàng Tùng cảnh báo rằng, áp lực tích tụ lâu dài khiến nhiều học sinh mất dần động lực nội tại, dễ chán nản và rơi vào trạng thái nghi ngờ năng lực bản thân. Những lần thi thử thất bại, lời phê bình hoặc sự thất vọng từ phụ huynh có thể trở thành “giọt nước tràn ly”, khiến các em chọn lựa sai lầm hoặc rơi vào trạng thái tâm lý tiêu cực.
Nhiều trường hợp ghi nhận học sinh gặp các triệu chứng như mất ngủ, đau đầu, rối loạn tiêu hóa, dùng chất kích thích để duy trì tỉnh táo… Tất cả những yếu tố này ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tư duy, tiếp nhận kiến thức và làm bài thi.
ThS. Bùi Huyền Thương phân tích thêm: khi áp lực kéo dài, hệ thần kinh của học sinh có xu hướng rơi vào trạng thái “Chiến hay Bỏ chạy” (Fight or Flight) – một cơ chế sinh tồn tự nhiên của não bộ. Khi ấy, học sinh khó có thể tập trung ghi nhớ hoặc phân tích vấn đề. Nếu thiếu kỹ năng quản lý cảm xúc, nhiều em có thể rơi vào tình trạng “trống rỗng” khi bước vào phòng thi – không thể nghĩ, không thể làm gì dù đã ôn tập kỹ càng.
Ở mức độ nặng hơn, tình trạng này có thể dẫn đến rối loạn lo âu, trầm cảm, suy giảm nhận thức hoặc hành vi tự hại để giải tỏa cảm xúc tiêu cực.
Giải pháp tâm lý: Lắng nghe bản thân và xây dựng sự vững vàng tinh thần
Theo ThS. Bùi Huyền Thương, học sinh cần học cách lắng nghe cơ thể mình. Nếu thấy mệt, hãy cho phép bản thân được nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh và tham gia vận động nhẹ nhàng. Những yếu tố này giúp tái tạo năng lượng, cải thiện sự tập trung và duy trì khả năng phân tích – giải quyết vấn đề.
Bên cạnh đó, học sinh cũng cần biết quản lý thời gian hợp lý, xây dựng kế hoạch ôn tập khoa học, tránh nhồi nhét và xác định rõ năng lực cá nhân để đặt ra mục tiêu vừa sức. Khi cần, các em đừng ngần ngại chia sẻ cảm xúc với người thân, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý để được hỗ trợ kịp thời.
TS. Lưu Hoàng Tùng và ThS. Bùi Huyền Thương đồng thuận rằng: điều quan trọng không phải là loại bỏ cảm xúc lo lắng, mà là học cách chấp nhận và kiểm soát nó. “Khi cảm thấy quá căng thẳng, hãy dừng lại vài phút để hít thở sâu, lấy lại cân bằng. Hãy nhớ rằng, việc tự khích lệ bản thân có thể mang lại sức mạnh lớn hơn nhiều so với việc chạy theo sự so sánh hoặc áp lực từ bên ngoài”.
Một lời khuyên thiết thực khác: học sinh không nên đặt kỳ vọng dựa trên điểm số của người khác. Việc hiểu rõ giới hạn và mục tiêu của chính mình sẽ giúp tối ưu hóa hiệu quả ôn tập và giảm thiểu những áp lực không đáng có.
Việc hiểu rõ bản chất của áp lực thi THPT 2025 không chỉ giúp thí sinh chuẩn bị tốt hơn, mà còn giúp phụ huynh và giáo viên có cách hỗ trợ phù hợp về tinh thần cho các em.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT là cột mốc quan trọng, nhưng không phải là yếu tố duy nhất quyết định tương lai. Giữ vững tinh thần, chăm sóc sức khỏe thể chất và cảm xúc, xây dựng mục tiêu thực tế – đó mới là hành trang bền vững để vượt qua mùa thi một cách trọn vẹn.
Xem thêm:
Tổng hợp các cách tra điểm thi THPT 2025 tiện lợi, nhanh chóng cho thí sinh
Bí kíp cần nhớ dành cho thí sinh tham gia kỳ thi THPT 2025
Phụ huynh và thí sinh cần lưu ý gì trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025?
Năm học 2025, Trường Đại học CMC đào tạo các ngành/chương trình đào tạo đón đầu xu hướng: Công nghệ Thông tin, Khoa học Máy tính, Trí tuệ Nhân tạo, Kỹ thuật Phần mềm, Công nghệ Kỹ thuật Điện tử – Viễn thông, Công nghệ Robot thông minh, Quản trị Kinh doanh, Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, Digital Marketing, Thương mại điện tử, Thiết kế Đồ họa, Đồ họa game, Ngôn ngữ Trung Quốc, Ngôn ngữ Hàn Quốc, Tiếng Nhật thương mại.
Đây là những ngành học chưa bao giờ ngừng “cơn khát” nhân lực với mức thu nhập khủng, phù hợp với những bạn trẻ năng động, tự tin và khao khát khai phá Thế giới Số. Các sĩ tử hãy nhanh tay đăng ký xét tuyển ngay tại trang: https://xettuyen.cmcu.edu.vn/ để tự tin trúng tuyển ngành học yêu thích và giành lợi thế xét học bổng giảm 100% học phí từ Trường Đại học CMC nhé!
